هم سنجه ناپذیری در اندیشة توماس کوون

نویسندگان

سعید طبی ممتاز

چکیده

یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات در فلسفة علم توماس کوون، مفهوم هم سنجه ناپذیری است. مفهومی که کوون ابتدا برای مقایسه میان نظریه های جانشین به کار گرفت. هنگامی که کوون این مفهوم را توسعه بخشید افراد زیادی دیدگاه او را به چالش کشیدند و از این رو کوون بر آن شد تا دیدگاه خویش را اصلاح کند، به گونه ای که از زمان طرح این مفهوم تا آخرین روایت کوون از آن، می توان دو موضع را در اندیشة او یافت که با موضعی انتقالی از یک دیگر جدا می شوند. در روایت اولیه، مفهوم هم سنجه ناپذیری با مفهوم پارادایم و انتقال انقلابی میان آن ها مرتبط است. به دلیل این که هریک از پارادایم ها روش ها و الگوی مسائل متفاوتی دارند نمی توان میان آن ها مقایسه و داوری کرد؛ منتقدان چنین دیدگاهی را ناعقلانی یافتند. زیرا اگر هیچ معیاری فراپارادایمی وجود نداشته باشد چگونه می توانیم نظریه ای را عقلانی بدانیم. کوون با اصلاح دیدگاه خویش در موضع انتقالی تلاش می کند که هم سنجه ناپذیری را با تعین ناپذیری ترجمه مرتبط سازد، اما با وجود برخی مشکلات، از این موضع نیز گذر می کند و روایت متأخر خویش را مطرح می سازد؛ او در موضع متأخر مدعی می شود که به دلیل این که نظریه ها ساختارهای متفاوتی را برای رده بندی گونه های طبیعی به خدمت می گیرند، نمی توان واژگان نظریه ها را به طور کامل به یک دیگر ترجمه کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

هم سنجه ناپذیری در اندیشه توماس کوون

یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات در فلسفه علم توماس کوون، مفهوم هم سنجه ناپذیری است. مفهومی که کوون ابتدا برای مقایسه میان نظریه های جانشین به کار گرفت. هنگامی که کوون این مفهوم را توسعه بخشید افراد زیادی دیدگاه او را به چالش کشیدند و از این رو کوون بر آن شد تا دیدگاه خویش را اصلاح کند، به گونه ای که از زمان طرح این مفهوم تا آخرین روایت کوون از آن، می توان دو موضع را در اندیشه او یافت که با مو...

متن کامل

هم‌سنجه‌ناپذیری در اندیشة توماس کوون

یکی از مناقشه‌‌برانگیزترین موضوعات در فلسفة علم توماس کوون، مفهوم هم‌سنجه‌ناپذیری است. مفهومی که کوون ابتدا برای مقایسه میان نظریه‌های جانشین به کار گرفت. هنگامی که کوون این مفهوم را توسعه بخشید افراد زیادی دیدگاه او را به چالش کشیدند و از این رو کوون بر آن شد تا دیدگاه خویش را اصلاح کند، به گونه‌ای که از زمان طرح این مفهوم تا آخرین روایت کوون از آن، می‌توان دو موضع را در اندیشة او یافت که با م...

متن کامل

اصالت فلسفة علم کوون

  چکیده تامس کوون در 1962 نظریه­ای اصیل در فلسفة علم ابراز داشت. اما صاحب نظرانی ادعا کرده‌اند که هیدگر آنچه را کوون «پارادایم»، «علم متعارف» و «انقلاب علمی» می­نامید، پیشتر گفته بود. مته­متیکال بودن علم جدید، نیاز به جهانهای تفسیری و افق دانایی، مبانی ادعاهای قول هیدگر به پارادایم هستند. افکندن طرح جامع، مبنای اصلی قول او به علم متعارف است.  مقاومت ناهنجاریها و بازنگری ریشه­ای در مفاهیم بنیادی...

متن کامل

تحلیل شبکه هم نویسندگی پژوهشگران شیمی ایران با استفاده از سنجه-های مرکزیت

هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت سنجه مرکزیت شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی موجود در بین مجلات شیمی ایران نمایه شده در پایگاه تامسون رویترز است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل شبکه­ای صورت گرفته است. جامعه پژوهش حاضر کلیه نویسندگانی ایرانی است که در 3 مجله ایرانی حوزه شیمی حداقل یک مدرک منتشر نموده‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که بین سنجه­های مرکزیت رتبه، بین...

متن کامل

معمایِ کارلتون کوون: انسان‌شناس، باستان‌شناس، یا مامور CIA؟ (نقدِ روش‌شناسی و آثار کارلتون استیونز کوون در باستان‌شناسی پارینه‌سنگی ایران)

کارلتون استیونز کوون از شناخته­شده­ترین چهره­های باستان­شناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حوالی 70 سال پیش به­انجام نخستین پژوهش­هایِ سازمان­یافته در باستان­شناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی، باستان­شناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه و اساتید در کلاس درس خود، آنها را تدریس کرده­اند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه، لزوم بازبینی کارهای کوون بیش از پیش احساس می­گردد. در این نوشتار این بازبینی ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
غرب شناسی بنیادی

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0581

دوره 4

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023